De school als leer- en werkplek in 2030

Vorig jaar gaf Pascal Smet de opdracht aan aan het Department Onderwijs en Vorming om een project uit te werken over 'De school als leer- en werkplek in 2030'. Er ontstond een partnerschap met de Koning Boudewijnstichting en de Vlor.

Afgelopen zomer organiseerden deze partners een 'Leerlab' voor creatievelingen van binnen en buiten het onderwijs. Verschillende deskundigen werden ter inspiratie uitgenodigd, waaronder ook onze school. Met die inspiratie gingen de deelnemers aan de slag om te denken, dromen en ontwerpen hoe het onderwijs er in de toekomst kan uitzien.

In het najaar werd op een participatieve conferentie de ideeën voor het 'Learning Park 2030' aan een ruime groep mensen voorgelegd. Tijdens de conferentie ging die grote groep aan de slag om expertise, ervaring en ideeën aan het voorstel toe te voegen.

Onlangs verscheen 'De nieuwe school in 2030', het verslag van die gemeenschappelijke verkenning
Het is een mooi document geworden waarin zowel vragen, als ideeën, als hefbomen om innovatief aan de slag te gaan vermeld worden.

0. De toekomstige samenleving is in toenemende mate superdivers, met zeer gevarieerde leefwerelden, culturele verschillen en veeltaligheid. Tegelijk is er de wens om leeromgevingen af te stemmen op individuele verschillen en persoonlijke voorkeuren. Niet alleen om de ‘leeropbrengsten’ te vergroten, maar ook om recht te doen aan wensen van welbevinden, betrokkenheid en motivatie. 

Wij kunnen ons er nu al in vinden en hopen dat 2030 er snel mag zijn. Het volledige document kan je hier lezen.

Onderwijsvrijheid

Onderwijsdecreet XXIII zet de onderwijsvrijheid op de helling. Sudbury School Gent & Het Leerhuis gaan in beroep. Jouw gift kan het verschil maken.

De onderwijsvrijheid, een fundamenteel recht om onderwijs in te richten dat de Belgische grondwet garandeert aan elke burger, staat op de helling door de bepalingen van het nieuwe Onderwijsdecreet XXIII dat op 1 september 2013 in alle stilte in werking is getreden. Omdat we dat niet zomaar laten gebeuren, hebben Het Leerhuis en Sudbury School Gent besloten bepaalde artikelen van dit decreet aan te vechten bij het Grondwettelijk Hof. We staan daarin trouwens niet alleen: ook andere belanghebbenden uit het particulier onderwijs en het huisonderwijs hebben rechtszaken bij het Hof lopen.

Wat is er concreet veranderd door het decreet?
1) De Sudbury-scholen vallen nu onder het huisonderwijs. We hebben niks tegen huisonderwijs, maar vinden dat we als georganiseerde particuliere scholen niet onder deze noemer horen. De inrichting van het huisonderwijs biedt geen passend kader aan democratische scholen die werken op basis van zelfsturend leren.
2) Ouders hebben niet langer de vrijheid om hun kind op om het even welk moment tijdens het schooljaar in onze scholen in te schrijven. Bij latere aanmelding dan 3 september moet er een procedure via het CLB worden gevolgd. In het slechtste geval kan het CLB een negatief advies tegen de keuze van ouders uitbrengen. Deze bepaling belemmert potentieel de groei van onze scholen.
3) Op 13 en 15 jaar moeten verplicht via de examencommissie specifieke kwalificaties worden behaald. Dit valt niet te rijmen met het flexibele leertraject op basis van persoonlijke motivatie en interesses dat een Sudbury-school biedt.

Wat staat er op het spel?
1) De integriteit van particuliere scholen die onderwijsvernieuwend werken op basis van een concept dat al ruim 45 jaar in een 30-tal scholen in de Verenigde Staten en Europa met succes jonge mensen naar volwassenheid leidt.
2) De mogelijkheid om een waardevol leerparcours af te leggen buiten het gesubsidieerde schoolsysteem.
3) De ruimte om een heldere pedagogische visie in de praktijk te brengen zonder dat deze door voortdurende inmenging van de overheid verwatert.
4) De mogelijkheid voor ouders om in alle vrijheid pedagogische keuzes voor hun kind te maken.

Waar vragen we de overheid om?
1) De afschaffing van de artikels in Onderwijsdecreet XXIII die de onderwijsvrijheid ondergraven.
2) Overleg, samen met alle betrokkenen, over een passend kader voor het particulier onderwijs en het huisonderwijs in Vlaanderen.

Waar vragen we jou om?
De rechtszaak die wordt aangespannen zal de Sudbury-scholen samen minimum €6000 kosten. Al dit geld zal niet kunnen worden besteed aan het creëren van een inspirerende leeromgeving voor de studenten.

Elke donatie is dan ook heel erg welkom! We rekenen op jouw hulp om de onderwijsvrijheid in Vlaanderen te vrijwaren en het voortbestaan van Sudbury-onderwijs veilig te stellen!

Giften kunnen worden gestort op BE53 5230 4281 3653 (Leerhuis vzw) met vermelding van Beroep Decreet XXIII.

Op het einde van de gerechtelijke procedure komt er ook een openbare zitting, waarop je via onze websites, sociale media en mailings zal worden uitgenodigd.

Hartelijk dank voor je steun!

Het team en de studenten van
Sudbury School Gent http://www.sudbury.be/
Het Leerhuis - Kortenberg http://hetleerhuis.org/

Omgekeerde wereld

Vorige week op de bus terug naar huis. Ik heb net mijn dochter (8 jaar) naar school gebracht. Bij de volgende bushalte stapt er een hele klas jongeren op van een jaar of 17. “Wat ga jij meevolgen?” “Ik wil zeker het vak bedrijfsmanagement meevolgen en jij?” “Ik zit te denken aan rechten. Daar kan je nog alle kanten mee op.”

Ik merk bij mezelf de monoloog die zich begint af te spelen in mijn hoofd: “Waarom zou je je zo vasthouden aan die bepaalde richtingen? Het leven zit vol mogelijkheden. Er zijn legio ideeën om later je brood mee te verdienen. Niet als je in een vakje geduwd wordt. Dan kan je maar kiezen uit een beperkt aanbod wat binnen dat diploma valt. Maar als je nu omgekeerd tewerk gaat: eerst gaat kijken wat je zelf graag doet, wat je wil bereiken/ veranderen in de wereld om je heen en dan gaat kijken welke studie of welke vakken van verschillende studies je daarvoor nodig hebt. Dan zou het werkloosheidsprobleem ook opgelost zijn (misschien iets te idealistisch, maar dromen mag toch).”

Deze monoloog komt deze week in een andere vorm terug bij me naar boven. Mijn dochter heeft het even moeilijk op school. Ze worstelt met de vragen wie ze is, wat ze graag doet, of ze best meeloopt met de anderen of eerder haar eigen zin doet (waardoor ze dan misschien wel alleen is). Vragen die ik me nu, na 40 jaar, stel. Waarom is het in de huidige maatschappij belangrijkst eerst alle kennis te vergaren van rekenen, taal en wetenschappen om pas daarna alle kennis over het leven te verzamelen? Is het niet logischer om eerst de wereld te leren kennen, te weten hoe het werkt, hoe het voor jou werkt.

Als proef op de som vroeg ik onlangs enkele mensen uit mijn kennissenkring die net of bijna op pensioen zijn: “Als je terugkijkt op je carrière, ben je tevreden of had je het liever anders gedaan?” “Ik heb een goed leven gehad: ik ben nooit werkloos geweest, nooit ontslagen en heb met het geld bijna alles kunnen doen wat ik wou op vlak van reizen, dingen kopen, … Het was een job, maar ik heb niet het verschil kunnen maken waar ik vroeger wel van droomde.”

Dit antwoord is voor mij voldoende om te beseffen dat je best eerst naar jezelf op zoek kan en dan naar de kennis die nodig is om het meeste uit het leven te halen.