Een dag bij de kleutergroep

De eerste Sudbury kleutergroep van de wereld


We zijn er eigenlijk best trots op: Sudbury School Gent is de allereerste Sudbury school ter wereld met een kleutergroep. Wat bezielde er ons eigenlijk om een aparte kleutergroep op te starten? Sudbury Scholen ontvangen studenten vanaf 4 jaar, wanneer het kind er klaar voor is. Waarom niet vanaf pakweg drie jaar?

Sudbury onderwijs legt heel wat verantwoordelijkheid bij het kind. Het kind moet aanspreekbaar zijn op z'n gedrag, moet verantwoordelijkheid kunnen en willen opnemen voor wat hij of zij doet, en voor de werking van de school. Veel vierjarigen zijn daar klaar voor. Maar voor peuters en echt jonge kleuters is zoveel verantwoordelijkheid echt nog niet haalbaar. Nu is Belgie één van de weinige landen waar kinderen al vanaf erg jonge leeftijd schoollopen. Kinderopvang wordt voorzien tot drie jaar. Vanaf dan wordt je kind verondersteld naar school te gaan. Als ouders bewust willen kiezen voor een Sudbury school, dan kunnen ze daar dus pas terecht zodra hun kind vier is geworden. En welke ouder haalt z'n kind nu graag na anderhalf of twee jaar weg van de vertrouwde school waar hij of zij vriendjes heeft? Bovendien vonden we dat heel wat Sudbury principes wel degelijk van toepassing waren op kleuters. Het leek ons dan ook boeiend om een ander en uniek soort kleuterwerking op te starten, een kleutergroep die kleinschalig en flexibel is,  die start vanuit het unieke karakter van elk kind, waar vrijheid en overleg centraal staan.

Het opstarten van de kleutergroep was niet evident. De weg liep niet altijd over rozen. We hadden immers geen "model" of voorbeeld om op terug te vallen. En op de vertrouwde en waardevolle feedback van de andere Sudbury scholen konden we ook niet rekenen, aangezien wij de eerste school waren die het experiment aandurfde. Maar wie vandaag een dagje bij onze kleuters komt kijken, die ziet een vrolijke en ondernemende bende, vol fantasie en leven. Ze slaan helemaal zelf aan het "leren", over cijfers, letters, vulkanen, krokodillen en kleuren. De onvermijdelijke ruzies worden meer en meer beslecht door middel  van onderhandeling. Het gebeurt steeds vaker dat kleuters hun meningsverschillen helemaal zelf oplossen, zonder enige tussenkomst van een staflid. Er wordt gedeeld, gespeeld, en ondernomen in een sfeer van vrijheid en respect. 

We gunnen jullie graag even een kijkje in de boeiende wereld van onze kleutergroep:

Een dag bij de kleuters op de Sudbury School

Heel wat mensen vragen zich blijkbaar af wat onze kleuters de hele dag doen. We kozen lukraak een dag uit en keken geamuseerd toe. Een verslag van onze correspondent ter plaatse:

Het is 9u wanneer de eerste kleuters aankomen op school. Cis stormt meteen naar de sofa om een boekje te lezen. Mai wil met de zelfgemaakte boetseerklei spelen. Finn  heeft zin om te puzzelen.Rond 9u30 zijn alle kleuters binnen. Marcel wil meteen mee knutselen. De creatieve bui werkt blijkbaar aanstekelijk. In een mum van tijd zitten er vier knippende, plakkende kleuters rond de tafel. Cas, Finn en Gust willen naar buiten. Ze kunnen nauwelijks wachten om verder te werken aan hun grootscheepse “project”: hun eigen zandbak graven. Niks aan, zo’n put graven? Dat had je gedacht. Er wordt overlegd, gedebatteerd en nagedacht over waar nu al die aarde naartoe moet. Intusen vliegen de aardkluiten ons om de oren. Tot Finn z’n schopje breekt. Oeps, iets te enhousiast gegraven? Dan pak je toch gewoon iemand anders z’n schopje af? Maar Cas  is niet van plan z’n schop af te staan. Het eerste conflict van de dag is een feit. Stijn komt even bemiddelen. “Je schop is stuk, he? Wat vervelend zeg. Nu wil je vast een ander schopje? Maar Cas wil zelf ook graag graven. Hoe lossen we dat nu op?” Het verdriet is groot. Samen zoeken naar een ander schopje helpt niet. De belofte dat we een nieuw schopje zullen vinden ook niet. Dan maar een beurtrol invoeren voor de resterende schopjes. Het kleurenklokje biedt redding. "Als de wijzer voorbij het paarse vlak is, dan is het mijn beurt!".

Van al dat knutselen en graven krijgt een mens honger, dus tijd voor de schaft. Iedereen gaat op zoek naar z’n lunchpakket en er wordt samen gegeten, gesnackt, gedronken. Finn heeft veel meer zin in Marcel z’n rijstwafel dan in z’n eigen boterham met pindakaas. En Mai ziet de cracker van Finn wel zitten. Er wordt broederlijk gedeeld, al worden hier en daar wat sluwe onderhandelingstechnieken in de strijd gegooid. Na het eten ruimt iedereen zelf z’n spullen op en vegen ze samen de tafel schoon.

Van eten word je suf. Voor sommigen tijd om naar huis te gaan voor een dutje, voor anderen het moment voor een siesta op de sofa.

In de schrijf- en letterhoek is er ruimte om rustig wat te krabbelen, letters te lezen en te schrijven, of zomaar wat te prutsen met boekjes, papier en pen.

Gust is al vijf, en heeft even genoeg van de kleuterdrukte. Hij vraagt of hij naar boven mag, op bezoek bij de groten. Hij kruipt er rustig met een strip op de bank, samen met z’n vriend Elliot, die net een jaartje ouder is. Daarna even kijken of hij  iemand van de grote studenten of een staflid kan strikken voor een spelletje ganzenbord of Uno. Altijd leuk, vooral als je wint. Gust is namelijk de onbetwiste Uno-kampioen van de school. Boven moet je je wel aan de regels van de Sudbury School houden, je spullen opruimen, niet gillen, geen anderen storen, … Niet altijd makkelijk.

Na de middag breekt de zon door de wolken. Ideaal voor een gezamenlijk uitje naar de bibliotheek. Samen op stap is altijd een avontuur. In de bibliotheek is het rustig, zo midden op een weekdag. Alle ruimte en rust om in boekjes te bladeren en te kiezen welke boekjes we meenemen naar school. De een wilt dit, de andere dat. Alweer tijd voor wat democratisch overleg. De terugtocht verloopt wat moeizamer, iedereen begint moe te worden.

Voor je het weet is de dag bijna om en moet er opgeruimd worden. Bakken vullen met rondslingerend speelgoed, de vloer helpen vegen, tafels schoonmaken, … Wie zin heeft helpt mee. 

Rond 16u gaat iedereen naar huis, moe en sommigen behoorlijk vuil. Schoenen vol zand, blaren en takjes in de haren, ... maar wat was het leuk vandaag. Morgen gaan we bloemen zaaien en Lucas gaat pizza bakken voor iedereen!